Ordlathas
contae
barúntacht
paróiste dlí
baile fearainn
Ordlathas
contae
barúntacht
paróiste dlí
Nóta mínithe
- Gaeilge
Ní cinnte bunús an ainm seo agus is réiteach fuaime a mholtar thuas.
Is ar éigean is féidir an défhoghar /əi/ i bhfuaimniú an lae inniu 2005 /kaˈməirə/ a léamh ar na foirmeacha luatha (murab ionann is bf An tOidhre (#28316) i gCluain Eidhneach, mar shampla). Tá na deontaisí ó Lúnasa 1622, Nollaig 1622, 1627 agus 1639 go léir gaolmhar lena chéile (‘Camore’), ach ní thagann na foirmeacha neamhspleácha eile 1629 ‘Camery’, 1655 ‘Camorie’ Down Survey (= BSD = Hib. Del.), 1662 ‘Cammory’ ná 1725 ‘Camore’ le foghraíocht an lae inniu ach oiread. Ní bheadh sé réasúnta a mheas go bhfuil siad seo go léir lochtach.
Is amhlaidh atá leanúnachas le fáil sna foirmeacha stairiúla seo 1622–1725 ‘Camore’, ‘Camery’, ‘Camorie’, ‘Cammory’ ach a chur i gcás go raibh an bhéim ar an gcéad siolla ó cheart. Is féidir an malartú -e-/-o- sa dara siolla a thuiscint ansin mar réaduithe ar ghuta gan bhéim, agus * /~ˈkɑmərə/ a léamh — faoi mar a bheadh béarlú á dhéanamh ar * cam(a)ra na Gaeilge, nó nuair is dócha go bhfuil an litriú -re, -ry ag cur r-caol in iúl, * camaire.
Bheadh dealramh le camdhoire * /ˈkɑmɣir′ɪ/ “crooked (oak-)grove” mar bhunús dá leithéid i measc na ndoire-ainmneacha eile sa cheantar seo ó thaobh céille de. Féach an camas beag sa sruthán teorann mar a bhfuil an choill bheag timpeall ar Glebe House SO in iarthar an bhaile fearainn — áit a bhfuil crainnte léirithe ar léarscáil SO 6″ agus áit atá faoi chrainn fós; tá sé léirithe mar thalamh den dara haicme ar léarscáil DS (cf. ‘arable and pasture … wood and bog(g)’ i ndeontais 1627–1639). Cf. teorainn chuartha thuaidh an bhaile fearainn féin.
Níl aon sampla eile againn den charn -mdh- sa chontae seo agus ní fios mar sin an mbeifí ag súil leis an bhfoghar /ɣ/ a dhul i léig faoin 17ú haois. Féach, áfach, 1950c /ˈkɑmverʹə/ ag beirt Gaeilgeoirí in bf Camdhoire (#18963) in oirthear na Gaillimhe ( LASID I — fuaim idir /v/ is /w/ is brí le /v/ anseo) agus an litriú 1834 ‘Comwerragh’ (#36477) i Maigh Eo (cf. 1937 ‘Camber’ < bf Gort na Camdharach (#30169) i Liatroim). Ba cheart a lua go bhfuil leithéidí Camgerry níos comónta san fhianaise bhéarlaithe do na hainmneacha sin, ach mar sin féin is rímhaith a d’oirfeadh * /ˈkɑmwərʹə/ < camdhoire do na foirmeacha béarlaithe de chuid an 17ú haois. Tabhair faoi deara go n-oirfeadh comhfhocal ar nós * camoireadh “crooked tilled land” go maith le 1622 ‘Camore’, 1629 ‘Camery’, srl.; cf. ainm an bhaile fearainn teorantaigh bf An tOireadh (#28476) (1607 ‘the Nerye’, 1622 ‘Nerrie’, ‘Nerry’).
Ach cloítear anseo leis an réiteach fuaime * Camaire de bharr na héiginnteachta seo (cf. leithéidí Liataire (< liath+ doire), Cronaire (< cru(i)nn+ doire), srl., www.logainm.ie).
Mar le fuaimniú an lae inniu de, dhealródh sé gurbh é * /~ˈkɑmərə/ fuaimniú béarlaithe an ainm i dtús an 18ú haois fós agus gurb in a bhí i gceist leis an litriú débhríoch 1778 ‘Camira’ an chéad lá. Féach gur mór an difear idir an éagsúlacht foirmeacha sa 17ú haois agus a dhaingne is a chloítear leis an litriú seo ‘Camira’ as 1778 amach. Tá an chuma air gur glacadh leis an bhfoirm seo mar a bheadh ainm bréagchlasaiceach ar theach mór, agus gur tháinig athrú ar an mbéim dá réir. D’fhéadfadh cur amach a bheith ag an uasalaicme ar ainm ar nós ‘Camīrus or Camīra, a town of Rhodes’ Bibliotheca Classica (1792) (.i. Kameiros, baile dúchais an fhile Peisander sa 7ú haois BC), nó fiú ‘Lady Camira Belville’ san urscéal Rose-Mount Castle (1798), a bhí suite in Éirinn.
Maidir le 1838 ‘Cam-eighre’ an Donnabhánaigh, is dócha gurbh é logainm a bhí ar intinn aige an logainm stairiúil 1241 ‘Caimeirghi [gin.]’ Annála Uladh = ‘Camergi [gin.]’ Annála Conn., láthair chatha in iarthar Chúige Uladh (cf. Ó Murchadha, Ainm VI 7 agus Williams, ITS LI 268; Caméirghe “crooked rise” [.i. Caméirí] an míniú a thugtar in FSÁG III). Ní fhéadfadh a leithéid bheith taobh thiar de na foirmeacha béarlaithe luatha anseo.
Lárphointe
Tagairtí stairiúla
1622 |
Camore
Robert Loftus, 20/08/1622
|
CPR Leathanach: 552
|
1622 |
Camore
Walter Greame, 31/12/1622
|
CPR Leathanach: 560
|
1627 |
Camore (or Camoryn)
[leg. or Camorÿ] Theobald, Lord Brittas, 12/12/1627
|
O Doyne Ms. Leathanach: 176
|
1629 |
Camery
Barnaby Doyne, 22/12/1629
|
O Doyne Ms. Leathanach: 177
|
1639 |
Camery
Barnaby Dun, 13/04/1639
|
O Doyne Ms. Leathanach: 180
|
1639 |
Camore
An chléir, 13/06/1639
|
O Doyne Ms. Leathanach: 179
|
1655 |
Camorie gleab land
|
|
1660c |
Camorie (Gleabe Land)
|
BSD (La) Leathanach: 120
|
1662 |
Cammory
Barnab' Dunn de Ballynekill [ob 17 nov' 16[.]1] > Car' Dunn de Brittas, 23/08/1662
|
Inq. Lag. Leathanach: 2 C II
|
1669 |
Camore
|
Dunne Papers Leathanach: 135
|
1685 |
Camorie
|
|
1725 |
Camore
|
CGn. Leathanach: 44.290.29264
|
1778 |
Camira
|
T&S Leathanach: 158, 159
|
1795 |
Camira
|
CGn. Leathanach: 489.527.311919
|
1812 |
Camira
|
Leet Imleabhar: I, Leathanach: 123
|
1819 |
Camira glebe house
|
Par. Stat. Imleabhar: III, Leathanach: 332
|
1819 |
Camira
"[Derivation] Not obvious."
|
Par. Stat. Leathanach: 332
|
1823 |
Camira
|
|
1838 |
Cammory
|
Inq. C II:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Camorie
|
DS:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Cam-eighre, 'crooked rising'
|
OD:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Cam-ira
|
pl:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Cam-eye-ra
|
pron.:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Camira
|
OD:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Camira
|
Cahill Co. Map:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Cammira Glebe
|
Drogheda Map 1812:AL Leathanach: La056,8
|
1838 |
Carmirah Glebe
|
BS:AL Leathanach: La056,8
|
1997 |
kɛˈməirə
|
Áit. Cainteoir: C894b1
|
2005 |
kaˈməirə
|
|
2005 |
kaˈməirə
|
Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.
Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.
Nasc buan
https://www.logainm.ie/28639.aspxSonraí oscailte
Comhéadan feidhmchláir (API)
Linked Logainm
Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML