Ordlathas
contae
barúntacht
paróiste dlí
baile fearainn
Nóta mínithe
- Gaeilge
the garden of —
Ní léir bunús an cháilitheora, ach is dócha gur gaelú é ar ainm pearsanta (nó sloinne) gallda.
Réiteach fuaime é Garraí Bhácam ar iontráil 1518/19 agus ar na hiontrálacha eile ó 1660c anuas. Tugann an fhianaise le fios gur /aː/ a bhí sa chéad siolla den sloinne, gur fhorbair go /eː/, /eɪ/ sna leaganacha déanacha béarlaithe, mar a mbeifí ag súil leis.
Is mór an trua go bhfuil bearna idir 1575 ‘Garrywackinnus or Garryvakynes’ agus 1660c ‘Garryvacumy’. É sin ráite, tabharfar faoi deara nach bhfuil aon rian de /b/ nó /m/ mar fhréamhchonsan ina bhfuil d’fhianaise againn (m.sh. *Garrey Bakkemys nó *Garrey Makkemys). D’fhéadfadh sé mar sin gur réaduithe iad ‘Vakkem-’, ‘-wakyn-’, ‘-wackinn-’, ‘-vacum-’ ar leagan gaelaithe d’ainm dar tús V-/W- i mBéarla ó cheart. Réiteodh an fhianaise go maith le Wakeham > Garraí an Bhácamaigh, Garraí Bhácam — leithéid ~/ˈwaːkəm/ a bhunfhuaimniú (cf. Reaney Wakeham, Wakem, Whackum; cf. 1840 ‘b. an doramaigh’ < Durhamstown (#38580) sa Mhí). Ach chuaigh dínn aon tagairt a aimsiú i measc na Sean-Ghall don sloinne neamhchomónta sin (atá bunaithe ar logainm i Sasana).
Níl sé as an áireamh, áfach, go ndéanfaí nach mór an gaelú céanna ar Wakeman (~/ˈwaːkmən/ ó cheart). Sloinne Béarla é seo atá ar taifead go luath sa Pháil (1225–50 ‘Richard le Wakeman’ [BÁC] ag Reaney, 1307 ‘… le Wakeman’ [CD] CJR II 512). Ba inmheasta an fhorbairt Garraí an Bhácamaigh < *Garraí an Bhácamanaigh < Wakeman (cf. an guta cúnta in bf Garraí an Stocadúnaigh (#47478) (TÁ) < Stockton). (Úsáidtear Bh-tosaigh mar gaelú caighdeánach ar ainmneacha gallda dar tús W-/V-.)
Ainmneacha stairiúla:
- An chuid thuaidh den bhaile fearainn seo atá i gceist le 1617 ‘Rathmolis … lieth between the lands of Kelloge [.i. oirthuaisceart bf Tirehogar] and … “ffarronekelly” south’. Measann Fitzgerald (JKAS IV 187) gur Fearann Ó gCeallaigh atá ansin (cf. an dúiche den ainm céanna faoi bar An Sráidbhaile (#129)). Ach cé go raibh baint ag an sloinne sin le Lé (1400c ‘Ó Ceallaigh Léighe’ ag Ó hUidhrín) ní heol dúinn tagairt ar bith eile dá leithéid de logainm i bhfianaise stairiúil an cheantair seo, agus gach seans nach bhfuil i ‘ffaronekelly’ anseo ach truailliú ar *Garravakeny .
Lárphointe
Tagairtí stairiúla
1518–19 |
Garrey Vakkemys
|
Kildare Rent. Leathanach: 289
|
1540 |
Carone.wakyne
Forf. (N.L.), leagan de Kildare Rental?
|
|
1541 |
Carrowwakyns
anno Hen. VIII 32
|
Crown Surv. Leathanach: 161
|
1575 |
Garrywackinnus or Garryvakynes
Ex.Inq. 192 Eliz. I
|
JKAS Imleabhar: IV, Leathanach: 339
|
1617 |
ffarronekelly?
leg. Garravakeny?
|
JKAS Imleabhar: IV, Leathanach: 189
|
1660c |
Garryvacumy
|
|
1660c |
Garryvacumy
|
BSD (La) Leathanach: 119
|
1695 |
Garrivacom
|
Inq. Lag. Leathanach: 4 G III
|
1720 |
Garraffacre als Garryvacum
|
CGn. Leathanach: 30.276.17747
|
1735 |
Garryvacres als Garryvaccum als Garrymacom
|
CGn. Leathanach: 84, Leathanach: 160, Uimhir: 58963
|
1812 |
Garry-vacum
|
Leet Imleabhar: I, Leathanach: 281
|
1814 |
Garryvechum
|
Par. Stat. Imleabhar: I, Leathanach: 515, 523, 526, 545, 548
|
1838 |
Garryvacum
|
BS:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garryvecum
|
Evans Map 1817:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garryvacum
|
HCSV:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garryvacum
|
Vestry Bk.:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garryvecum
|
Cahill Co. Map:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garryvacum
|
HCons PR:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garrivacom
|
Inq. G III:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Gard[h]aid[h] méc Con, 'Macon's Garden'
"Some think that Maycum was an English family name." [Nóta OD]
|
OD:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garry-vay-cum
|
pron.:AL Leathanach: La041,24
|
1838 |
Garryvacum
|
OD:AL Leathanach: La041,24
|
2005 |
gariˑˈveːkəm
|
Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.
Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.
Nasc buan
https://www.logainm.ie/28289.aspxSonraí oscailte
Comhéadan feidhmchláir (API)
Linked Logainm
Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML