Hierarchy
county
barony
civil parish
townland
Explanatory note
- Gaeilge
hut-wood?
Tá an leagan Gaeilge seo an-amhrasach.
Bheifí ag súil le rian ní ba shoiléire de -(th)ch- /-x-/ láir b’fhéidir, agus ag tús an 17ú haois go háirithe. Is amhlaidh is féidir -th- /h/ láir a léamh sa chuid is mó den fhianaise dhéshiollach 1622–1639 (d’fhéadfaí 1627 ‘Boghill’ a léamh mar ‘Boyhill’ agus 1601 ‘Boeman’ a léamh mar ‘Boehall’ más ea). Aon siolla amháin atá á chur in iúl i bhformhór na dtagairtí ó 1593 ‘Boell’ anuas. Cuir an fhianaise sin i gcomparáid le 1200 ‘Mothull’, 1400 ‘Moethail’, 1518 ‘Moyhell’ > 1571 ‘Moyle’, 1614 ‘Mohill’, 1637 ‘Moyhill’ faoi bf Maothail/Moyle (#3334) “soft ground” i gCeatharlach. Ba dheacair aon bhrí a fháscadh as * baothail, áfach, más focal mar sin atá taobh thiar den logainm seo — muna bhfuil sé gaolmhar le maothail féin. Féach go bhfuil talamh ghléireach (‘Peaty gleys acidic’) i ndeisceart an bhaile fearainn bhig seo (www.epa.ie).
B’fhéidir go bhfuil ciall ag an gcomhfhocal Bóaill < bó + aill “cliff”, mar a mhol Ó Donnabháin, tharla go bhfuil an taobh theas den bhaile fearainn seo ar thaobh cnoic.
Féach leis búal a chiallaigh ‘uisce’ de réir na seanghluaiseanna ar nós Sanas Cormaic (www.dil.ie s.n. 1 búal).
Ainmneacha stairiúla:
Luaitear mionainm eile sna foinsí stairiúla .i. 1607 ‘Ballinteian’, 1622 ‘Ballyshane alias Ballytian’ CPR, 1629 ‘Ballyntihan’, 1639 ‘Ballyntyhann’, ‘Ballytyan’, 1655 ‘Ballintean’, 1660c ‘Ballintean’, 1667 ‘Ballintean’ < Baile an tSiáin “the town of the fairy mound, hillock”. Cf. bf An Sián Beag (#28646) i Ros Fhionnghlaise.
Centrepoint
Historical references
1593 |
Boell
App. V
|
O Doyne Ms. Leathanach: 167
|
1601 |
Boyle or Boeman
|
O Doyne Ms. Leathanach: 147
|
1607 |
Boell
|
O Doyne Ms. Leathanach: 4, 17, 18, 19
|
1607 |
Boill
|
O Doyne Ms. Leathanach: 19
|
1607-8 |
Boell
|
O Doyne Ms. Leathanach: 41
|
1608-9 |
Boell alias Boeman
|
O Doyne Ms. Leathanach: 77, 82
|
1609 |
Boell or Boemon
|
CPR Leathanach: 123
|
1622 |
Ballyshane alias Ballytian
|
CPR Leathanach: 540
|
1622 |
Boell alias Bohill
|
CPR Leathanach: 540
|
1622 |
Boell
|
O Doyne Ms. Leathanach: 110, 111
|
1627 |
Boghill
|
O Doyne Ms. Leathanach: 176
|
1629 |
Bohill
|
O Doyne Ms. Leathanach: 176, 177
|
1639 |
Bohill
|
O Doyne Ms. Leathanach: 179-181
|
1655 |
Ballintean Culusane Clarehill and Boyle
|
|
1660c |
Ballinteane, Clarehill, Culusane & Boyle
|
BSD (La) Leathanach: 121
|
1668 |
Ballintean
|
ASE Leathanach: 170
|
1668 |
Bayle or Boyle
|
ASE Leathanach: 170
|
1759 |
Boyle
|
CGn. Leathanach: 198.466.133219
|
1823 |
Boyle
|
|
1832 |
Bohill
|
Dunne Papers Leathanach: 146
|
1838 |
Boyle
|
BS:AL Leathanach: La054,8
|
1838 |
Boyle
|
DS:AL Leathanach: La054,8
|
1838 |
Boell
"See - division of landes and chiefries in suite between Tadie Doyne and Charles Doyne. First Part."
|
Division of Lands (O Doyne) Leathanach: La054,8
|
1838 |
Bo-aill, 'slope or declivity of cows'
|
OD:AL Leathanach: La054,8
|
1838 |
Boyle
|
OD:AL Leathanach: La054,8
|
2005 |
bɔil
|
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/28673.aspxOpen data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML